Vechten, vluchten, schuilen, onderhandelen, onderdompelen
Between Realities is een operatie die erop gericht is om de publieke ruimte te verkennen vanuit het perspectief van scenografie.
In de binnenstad van Praag voel je hoe verschillende realiteiten voortdurend op elkaar stapelen, soms langs elkaar heen schuiven en dan weer met elkaar botsen. En hoe die realiteiten ieder hun eigen scenografie hebben. Binnen en buiten. Beneden en boven. Privé en openbaar. Drukte en leegte. Bestemde en onbestemde ruimte. Dag en nacht.
In de openbare ruimte van Praag ben je dus omringd door een hoeveelheid aan realiteiten van kunst, commercie en vermaak tot politiek, geschiedenis en dagelijkse leefpraktijken. Ieder met zijn eigen tegenstrijdigheden, spanningsvelden, mogelijkheden en onmogelijkheden. Wij denken dat scenografen en ontwerpers de gevoeligheid, het inzicht en de instrumenten hebben om dit complexe veld van verschillende realiteiten en strategieën dat de publieke ruimte is, kritisch te onderzoeken, te bevragen, in kaart te brengen en om erin in te grijpen.
Maar hoe precies kan de scenografie ons perspectief op de realiteiten die we in de stad tegenkomen doen verschuiven? Hoe kan het de werking van die realiteiten zichtbaar maken of wellicht zelfs veranderen? Tijdens onze tiendaagse operatie in de publieke ruimte van Praag verzamelen, testen, beoordelen en bediscussiëren we de mogelijke antwoorden op deze vraag.
Enscenering en theatralisering zijn belangrijke kenmerken van onze hedendaagse maatschappij. We verlangen naar unieke ervaringen; persoonlijke, memorabele en betekenisvolle gebeurtenissen. We willen nieuwe realiteiten ontdekken; er onderdeel vanuit maken; erin ondergedompeld worden. Zowel kunst, cultuur als commercie beantwoorden aan dit verlangen.
Zij creëren werelden en verbeelden realiteiten die zulke ervaringen produceren. Soms zijn deze ontworpen als een ‘gegarandeerd avontuur’; tegemoetkomend aan onze paradoxale behoefte om avonturen te beloven, zolang ze maar voldoen aan onze verwachtingen en ons leveren wat we ons ervan voorstelden. Soms bieden deze werelden ervaringen die werkelijk onverwacht zijn. Ervaringen die verrassen, of zelfs verontrusten, en die onze blik op de realiteit kantelen. Blijkbaar trekt ons verlangen om geraakt en in vervoering gebracht te worden ons in verschillende richtingen. Hiermee wordt de realiteit zichtbaar als een veelgelaagd ‘veld van verbeelding’.
In de stedelijke publieke ruimte, waar toerisme, entertainment, consumptie, kunst, werk, ontspanning, geschiedenis en stedelijk beleid samenkomen, wordt deze vermenigvuldiging van realiteiten het meest intens ervaren. In de stad kunnen we zien hoe mensen zowel in als tussen verschillende realiteiten leven en hoe zij met deze complexiteit omgaan, met de spanningen en met de tegenstellingen.
Om daar mee om te kunnen gaan maken mensen vaak gebruik van bepaalde strategieën zoals vechten, vluchten, schuilen, onderhandelen of je onderdompelen. Wij geven deze strategieën als handvatten mee aan de scenografen en ontwerpers om de publieke ruimte naar hun hand te zetten.
Vechten betekent de realiteit transformeren door deze te ontregelen of erin in te grijpen; vluchten betekent de realiteit ontvluchten door zich eraan te onttrekken, ervan weg te bewegen. Schuilen betekent zich beschermen tegen een realiteit door zich erin te verstoppen of zich aan het zicht te onttrekken, terwijl onderhandelen zich juist richt op het bemiddelen tussen verschillende realiteiten door ontmoeting of uitwisseling te faciliteren. Onderdompelen tenslotte betekent zich overgeven aan een realiteit, door er volledig in op te gaan.
